نام :
جعفر
نام خانوادگی :
سبحانی تبریزی
تاریخ تولد :
1308
تاریخ فوت :
توضیحات :
آیت‌اللّه جعفر سبحانی در ۲۰ فروردین ۱۳۰۸ش در تبریز متولد شد. پدرش آیت‌اللّه محمدحسین سبحانی خیابانی است. جعفر سبحانی پس از تحصیلات ابتدایی، کتاب‌های گلستان، بوستان، تاریخ معجم، نصاب الصبیان و ابواب الجنان را خواند. در ۱۴ سالگی وارد مدرسه علمیه طالبیه تبریز شد. علوم ادبی را پیش حسن نحوی و علی‌اکبر نحوی، و بخشی از مُطول، منطق منظومه و شرح لمعه را در درس محمدعلی مدرس خیابانی شرکت کرد. با ظهور فرقه دمکرات به رهبری پیشه وری در سال ۱۳۲۵ش و تشکیل حکومت خودمختار در منطقه آذربایجان، آیت‌الله سبحانی به قم مهاجرت کرد و باقیمانده فرائد الاُصول را در درس محمد مجاهدی تبریزی (۱۳۲۷-۱۳۷۹ق) و میرزا احمد کافی (۱۳۱۸-۱۴۱۲ق) و کفایة الاُصول را در درس آیت‌اللّه گلپایگانی شرکت کرد. آیت‌اللّه سبحانی در کنار تحصیل دروس فقه و اصول به یادگیری فلسفه، کلام و تفسیر مشغول شد. در تبریز شرح قواعد العقائد را پیش سید محمد بادکوبه‌ای آموخته بود و در حوزه علمیه قم در درس‌های منطق و شرح منظومه و اسفار اربعه علامه طباطبایی شرکت کرد و همزمان، در جلسه شب‌های پنجشنبه و جمعه علامه طباطبائی حاضر می‌شد. او بعد از انتشار کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به خواست علامه، کتاب اصول‌فلسفه را به عربی ترجمه کرد که نخستین جلد آن با مقدمه علامه طباطبائی به چاپ رسید. آیت‌الله سبحانی در زمینه آموزش و فرهنگ، فعالیت‌های بیشتری داشته است. تدریس، تألیف کتاب‌های درسی، تأسیس موسسه تخصصی کلام از جمله آن‌ها است. آیت‌الله سبحانی، از سال ۱۳۲۱ش. درس‌های مقدماتی حوزه را تدریس را شروع کرد و بعدها ۷ سال کتاب مطول، چند دوره معالم و لمعتین، ۷ دوره فرائدالاصول شیخ انصاری، چند دوره مکاسب و کفایه و پنج مرتبه شرح منظومه را تدریس کرد. وی از سال ۱۳۵۴ش. مشغول به تدریس خارج فقه و اصول است. وی پنج دوره خارج اصول و هر دوره در ۶ سال، تدریس کرده و هم اکنون ششمین دوره آن را تدریس می‌کند. تقریرات یک دوره کامل آن در ۴ جلد به نام «المحصول فی علم الأُصول» و «ارشاد العقول الی علم الاصول» منتشر شده است. او در سال‌های تدریس خارج فقه، این بخش‌ها را تدریس کرده است: کتب زکات، حدود، دیات، قضاء، مضاربه (دو بار)، مکاسب محرمه، خیارات، ارث، طلاق، نکاح و خمس. او همچنین کتاب اسفار اربعه را تدریس کرده است. آیت‌الله سبحانی همچنین به آموزش عقاید، رجال، درایه، تاریخ اسلام و تشیع، ملل و نحل، تفسیر و ادبیات پرداخته و برای هریک از آن‌ها کتاب‌هایی منتشر کرده است.