دربارۀ ولایت
سؤال
بسم الله الرحمن الرحیم و له الحمد
محضر مبارک حضرت آیه الله العظمی آقای طباطبائی دام ظله العالی
با عالی ترین تحیت و سلام، اخیراً چند ورقی تحت نام و عنوان «درسی از ولایت » به طور پراکنده در بعضی از نقاط کشور منتشر شده است که اساس آن بر نفی ولایت تشریعی و ولایت تکوینی است؛ و لذا استدعا دارد به دو سؤالی که ذیلاً به عرض مبارک می رسد، جواب مرحمت بفرمایید:
ولایت تکوینی و تشریعی از نظر شیعه یعنی چه؟
آیا انبیاء و اوصیا دارای این دو مقام هستند یا خیر؟
جمعی از مؤمنین تهران
پاسخ:
به عرض می رساند، نامۀ شریف زیارت شد... و از مراحم عالیه متشکرم. مربوط به مسائلی که سؤال شده بود.
1.ولایت تکوینی از نظر شیعه؟
ج) ولایت تکوینی واسطۀ فیض بودن است، طبق دلیل عقل و به موجب روایات متواتره که از طرف شیعه رسیده نبی اکرم و ائمه هدی واسطۀ فیض هستند و هرگونه فیض وجودی از مجرای ایشان به دیگران می رسد و این ولایت تشریعی است که به معنای حکومت در جامعۀ انسانی است و منصبی است وضعی و قراردادی و امرش ادارۀ امور جامعه می باشد. ولایت تکوینی مال مقام نورانیت است، نه مال وجود عنصری.
2.آیا انبیاء و اولیاء دارای این مقام بوده اند؟
ج)از لحن روایات در می آید که فی الجمله در انبیا و اولیا بوده، ولی فی الجمله نه ولایت کلی که متعلق به همۀ عالم باشد. آری، معجزه و کرامت که تصرفی است در تکوین، بدون ولایت تکوینی معنا ندارد.
این بحث با این چند سطر استیفاء نمی شود و لااقل نامه ای دارای ده بیست صفحه می خواهد. به جهت ضیق وقت به همین اندازه قناعت شد.
و السلام علیکم
محمدحسین طباطبائی
طباطبائی، سید محمدحسین، سیر و سلوک سبز: اشعار، نامه ها، تقریظ ها، اجازات و ... . به کوشش سید هادی خسرو شاهی، تهران، بوستان کتاب، 1396، ص. 176-177