در این مقاله ضمن تبیین اخلاق خاص قرآن که می توان آن را «اخلاق عرفانی قرآن» نامید، تطبیق آن با عرفان به ویژه عرفان عملی صورت گرفته است. علامه طباطبایی ذیل تفسیر برخی آیات قرآن از سه نوع اخلاق «مادی- فلسفی»، «عام انبیا» و «خاص قرآن» نام برده و نوع اخیر را مخصوص اسلام و غیر مسبوق به سابقه معرفی نموده است. با تامل در ماهیت، مبانی و اهداف این نوع اخلاق، مشاهده می گردد که تشابهات فراوانی میان آن و عرفان عملی وجود دارد. ازاین رو این پژوهش با بیان ماهیت اخلاق خاص قرآن، آن را با عرفان نظری و عملی نیز تطبیق خواهد داد؛ زیرا این دو در مبانی، روش ها و اهداف بسیار با یکدیگر همخوانی دارند.
نوشته
و دیگری صاین الدین ابن ترکه اصفهانی در قواعد توحید و شرحش تمهید القواعد و دیگر علامه ابن فناری صاحب مصباح الانس که خیلی زحمت کشیده و کار کرده و کتاب عظیم الشانی است، مصباح الانس از کتابهای درسی حوزه‌ها است و جناب آقا میرزا هاشم اشکوری که از اعاظم مشایخ مرحوم آقا میرزا محمد رضا قمشه‌ای بزرگ بود، بر آن حواشی‌ای دارد که تدریس می‌فرمود و ما خودمان مصباح الانس را در محضر جناب آیة الله حاج میرزا ابو الحسن رفیعی قزوینی تلمذ کردیم. انسان که به حقایق قرآن کتبی، یعنی جان مجرد انسانی، عقل مبرای از ماده و احکام ماده انسان، که ارتقاء و اعتلای وجودی پیدا می‌کند و آن کتاب مکنون را می‌نگرد و بطون حقایق را مشاهده می‌کند از آنجا می‌گیرد تا به عالم خیال می‌آورد و به قلمش جاری می‌کند، بدون طهارت نمی‌شود«انه لقرآن کریم فی کتاب مکنون لا یمسه الا المطهرون»و این جان پاک حضرت علامه طباطبایی بود که بر اثر تقوایش، آن زحمتهای تحصیل و تعلمش و آن خدمت در محضر مشایخ عظام و آن استعداد و قابلیت جبلیش و آن اعتدال مزاجیش، اینها ایجاب کرده است که چنان توفیقی را به دست آورد.
نوشته
عرفان عملی یا سیر و سلوک اساس عرفان و زیربنای آن است؛ چه اینکه عرفان نظری بازتاب و انعکاس عرفان عملی و تعبیر و تفسیر یافته‌ها و برونداد سلوک و شهود خواهد بود. عرفان عملی که در آن، طی مقامات و منازل تا فتح قله‌های بلند کمال در جهت قرب و وصال صورت می‌گیرد، براساس آموزه‌های اسلام ناب محمدی دارای مبانی عقلی است که علامه طباطبایی به استخراج و تبیین آنها پرداخته و در مقالة حاضر براساس دیدگاه وی که در رساله الولایه انعکاس یافت، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است که عبارتند از: امکان راه یابی به ملکوت، معرفت نفس شهودی، ولایت‌گرایی و شریعت‌مداری براساس ظاهر و باطن آن.
نوشته
رسالت پژوهش حاضر معرفی مبانی و معیارهای عرفان راستین از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی است. ارائه نشانه هایی از عرفان نظری حقیقی یا جهان بینی عارفانه و عرفان عملی حقیقی یا عارف حقیقی می تواند رهگشای علاقمندان به عرفان درتشخیص عرفان و عارف راستین از دروغین باشد. در این باره نسبت میان عرفان و عقل و نیز عرفان و دین، در آثار ملاصدرا و علامه طباطبایی بررسی می شود؛ و نیز جایگاه برخی عناصر مهم در عرفان، سیره، روش و عملکرد (عمل) عارف در آثار ایشان پیگیری می شود. عقل و دین دو مبنای عرفان ملاصدرا و علامه طباطبایی هستند. ملاصدرا به برقراری وحدت میان عرفان، عقل و وحی اهتمام داشته و علامه محور وحدت را قرآن می داند. البته ملاصدرا بر عقل به عنوان حجت درونی و علامه بر دین مدوّن (شریعت) و دین مکوّن (فطرت) بیشتر تاکید نموده اند. ارتباط متقابل معرفت النفس و معرفت الرب، اخلاق مداری، پایبندی به شریعت و عبادات، اهتمام به تهذیب نفس و ... از نشانه های عرفان نظری و عملی حقیقی در آثار ملاصدرا و علامه طباطبایی است.
نوشته
نوشته
درباره ما
عضویت
تماس با ما
جهت عضویت در خبرنامه،اطلاع از تازه ترین جلسات، گرد همایی ها و کتاب های چاپ شده ایمیل خود را وارد کنید.

  • .با ما همراه باشید
  • .حقوق مربوط به این سایت متعلق به "سایت علامه طباطبایی" بوده و هرگونه کپی اطلاعات با ذکر منبع مجاز می باشد
Footer