مجلسی در شرح کافی، بررسی شده است. دربارهء اینکه اراده از صفات فعل یا صفات ذات خداست. میان دانشمندان اختلاف نظر وجود دارد. قول مشهور این است که اراده‌ از صفات ذات است. کلینی، مفید، قاضی سعید، مجلسی و طباطبایی اراده را از صفات فعل خدا، شمرده‌اند. ضابطهء کلینی درباره صفات فعل‌ و ذات «اتصاف و عدم اتصاف به ضد وجودی» است. این ضابطه را قاضی سعید قمی مورد اشکال قرار داده است. حدوث و قدم نیز در ضابطهء صفات ذات و فعل، مطرح شده است. نمونهء صفاتی که در کتاب‌ التوحید کافی به عنوان صفات فعل مطرح شده‌اند، عبارت‌اند از: مشیت، اراده، غضب، رضا و سخط که در این پژوهش، راوایات مربوط به اراده‌ و مشیت بررسی شده است. مشیت در معنای اراده یا نزدیک به آن‌ تعبیر شده است. مشیت حادث است و نمی‌تواند از صفات ذات باشد. ضابطهء کلینی در تشخیص صفات ذات و صفات فعل، بیان و جایگاه‌ اراده از دیدگاه متکلمان و فلاسفه، با تاکید بر ضابطهء کلینی و علامه.
نوشته
بحث از مشیت خداوندی، مستلزم تبیین مساله قضا و قدر است. اسباب اختلاف عقاید در مساله قضا و قدر نیز به سبب اموری چون مذاق و مشرب، عقاید پیش از اسلام، نحوه معاشرت، علما و ... بوده است؛ ضمن آنکه بحث از این مساله به دوره خاصی محدود نمی شود و همواره طی دوره های مختلف مطرح بوده و خواهد بود، تا به سبب آن «راسخان در علم» از مقلدان متمایز و نمایان گردند؛ براین اساس، هر کس از زاویه ای به این مساله نگریسته و بدین شکل، فرقه هایی ایجاده شده است. در این مقاله تعبیر قرآنی «من یشاء» در آیاتی که به هدایت و اضلال بندگان اشاره دارد، با تاکید بر نظر علامه طباطبایی مورد بررسی قرار گرفته و طی آن معلوم شد از این منظر متعلق مشیت، خواست حقیقی بندگان است که در پرتو مشیت الهی تحت سلسله ای از سنن صورت می پذیرد. از نظر وی، نفوذ مشیت الهی گرچه از طریق سلسله مراتب علی و معلولی تبیین می گردد، مالکیت مطلق خداوند نسبت به کل هستی، بنده و فعل او را نیز به طور مستقیم در پیوند با مشیت الهی قرار می دهد؛ اما این مشیت بر اساس سنن الهی و متناسب با زمینه سازی بندگان به فعل آنان تعلق می یابد و سبب جبر و تفویض نمی گردد.
نوشته
درباره ما
عضویت
تماس با ما
جهت عضویت در خبرنامه،اطلاع از تازه ترین جلسات، گرد همایی ها و کتاب های چاپ شده ایمیل خود را وارد کنید.

  • .با ما همراه باشید
  • .حقوق مربوط به این سایت متعلق به "سایت علامه طباطبایی" بوده و هرگونه کپی اطلاعات با ذکر منبع مجاز می باشد
Footer