هدف تحقیق بررسی الهیات بالمعنی الاخص در آراء علامه طباطبایی (ره) می باشد. علامه طباطبائی یکی از فیلسوفان معاصر جهان اسلام است که در فلسفه اسلامی دیدگاهها و نوآوریهای مهمی دارد. ایشان در اغلب مسائل الهیات خاص نیز نظرهای جالب توجه دارند. اثبات واجب تعالی یکی از این مسائل است. از مهمترین برهانهای اقامه شده بر اثبات واجب تعای برهانی است که صدرالمتالهین آن را اقامه کرده است. علامه طباطبایی یک تقرید خاص و در واقع کاملترین تقرید این برهان را ارائه داده است. از مسائل مهم دیگر الهیات خاص اثبات وحدت، بساطت و بیان صفات ذاتی و فعلی باری تعالی، قضا و قدر، صفات واجب تعالی می باشد که علامه طباطبائی (ره) آنها را مورد بررسی قرار داده است. همچنین انکار کثرت عرضی درعالم عقل یا انکار نظریه مثل افلاطون یک دیگر از دیدگاههای بخصوص و قابل تامل علامه طباطبائی (ره) می باشد.
نوشته
نوشته
هدف دراین پژوهش این است که دیدگاههای این دو بزرگوار درباره صفت اراده باری تعالی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق تحلیلی توصیفی است. اراده ازریشه «رود» به معنای طلب،قصدداشتن،وپسند دیدن است.اراده درمعنای عام وخاص بکارمی رود. مقصودماازاراده دراین بررسی اراده درمعنای خاص است.«تصمیمی که ناشی ازیک ترجیح عقلانی باشد.»علامه محمدحسین طباطبایی ،اراده باری تعالی رادر زمره یکی از صفات فعلی خارج از ذات می داند، که ازمقام فعل انتزاع می شودبین اراده وعمل باری تعالی فاصله نیست.به محض اینکه باری تعالی درخلقت موجودات «کن »بگوید«فیکون »می شود.مطابق نظر علامه خداوندازازل مریدنبوده وازهرتغییرمنزه است. ازنظرعلامه اراده انسان درطول اراده خداست.ایشان همچنین قائل به نظام اسباب ومسببات وقاعده علیت است.علامه علاوه براعتقادراسخ به مطلق بودن اراده الهی به ملزومات آن«اراده واختیار انسان»نیزمعتقد است.علامه همچنین قائل به حسن وقبح عقلی می باشد.فلسفه شرور از نظر علامه به دلیل خیرات کثیرآنهاست ،وشرور از دیگاه ایشان بالعرض مقدورخدا می باشد.از نظر امام فخر رازی ، اراده باری تعالی صفتی ذاتی است ، که مرجح ومخصص یکی از دو طرف امکانی می باشد. وباری تعالی نیز از ازل مرید بوده است.طبق نظرفخرخواص اشیاء براساس عادت الله است ونظام علی ومعلولی جایگاهی ندارد،ایشان اعتقادراسخ به مطلق بودن اراده الهی داردخداوندفاعل بلاواسطه افعال انسان است،البته فخررازی دربعضی مواقع نیزکه بحث ارسال رسل مطرح است تاحدودی قائل به اختیارانسان شده است،امابطورکلی ایشان جبری مسلک است ازنظرخرچون تدبیرکل عالم بلاواسطه توسط باری تعالی است،وباری تعالی نیزهرگزقبیح انجام نمی دهدلذا قبحی وجود ندارد.ایشان قائل به حسن وقبح شرعی است ، همچنین شرور را به اراده الهی می داند.
نوشته
علامه طباطبایی در آثار خود، دیدگاه‌های متفاوتی درباره‌ی نحوه‌ی اتصاف ذات الهی به صفات کمالی دارد: الف) عینیت صفات با یکدیگر و با ذات الهی، ب) عینیت یک طرفه، ج) عینیت مفهومی و مصداقی ذات الهی با صفات. چنین به‌نظر می‌رسد که این سه دیدگاه بر مبانی متفاوت و در طول یکدیگر استوار است. هر دیدگاه با حفظ موضوع و مبانی‌اش تحقق داشته و دیدگاه‌های دیگر را نیز نقض نمی‌کند. در دیدگاه نخست، عینیت دو‌طرفه‌ی صفات کمالی با یکدیگر و با ذات الهی، کثرت مفهومی صفات الهی و وحدت تشکیکی غیر‌تفاضلی آن‌ها بر اساس آثار علامه طباطبایی تبیین می‌شود. دیدگاه عینیت یک‌طرفه اصطلاح مختص علامه طباطبایی است و چنین به‌نظر می‌رسد که با تحلیل مقامات الهی از نظر ایشان، می‌توان این دیدگاه را تبیین نمود. دیدگاه سوم مبتنی بر نظریه‌ی بدیع علامه طباطبایی یعنی توحید اطلاقی است، که نهایتا به نفی نحوه‌ی اتصاف ذات الهی به صفات کمالی می‌انجامد.
نوشته
درباره ما
عضویت
تماس با ما
جهت عضویت در خبرنامه،اطلاع از تازه ترین جلسات، گرد همایی ها و کتاب های چاپ شده ایمیل خود را وارد کنید.

  • .با ما همراه باشید
  • .حقوق مربوط به این سایت متعلق به "سایت علامه طباطبایی" بوده و هرگونه کپی اطلاعات با ذکر منبع مجاز می باشد
Footer