کیفر و پاداش یکی از مسائل مهم، جذاب و بحث‌برانگیز در فلسفه، کلام و دین است که ‌فیلسوفان و ‌متکلمان آن را از جنبه‌های متفاوتی بررسی کرده‌اند. یکی از این جنبه‌های مهم، ‌ارتباط کیفر با صفات جمال خداست که مسائل جدّی را به وجود آورده است. آنها از طرفی ‌کیفر الهی را ضروری می‌دانند و از طرف دیگر خداوند را با صفات جمال مانند: علم، قدرت، ‌خلقت، رحمت، مغفرت و... معرّفی می‌کنند و معتقدند صفات جمال بر وجود پاداش الهی ‌دلالت دارند؛ یعنی خدا به واسطه‌ی این صفات به انسان پاداش می‌دهد؛ اما چگونه ممکن است ‌خدایی که به صفات جمال متصف است و به انسان پاداش می‌دهد، او را کیفر ‌کند. پس به نظر ‌می‌رسد کیفر و صفات جمال با یکدیگر متعارض هستند و این تعارض به وحدت و بساطت ‌ذات خدا خدشه وارد می‌کند. به همین علت این پژوهش تلاش کرده نخست به طرح مسائلی ‌پیرامون چگونگی ارتباط کیفر با صفات جمال بپردازد و سپس با بررسی اندیشه‌های علامه ‌طباطبایی (ره) به روش ‌توصیفی- تحلیلی نشان دهد بین کیفر و صفات جمال خدا سازگاری ‌وجود دارد. از منظر وی کیفر از جهتی پیامد فعل انسان و معلولِ عملی است که او با قدرت، ‌علم، اراده و اختیار خود انجام می‌دهد و از جهت دیگر همین کیفر، درحقیقت ظهور پنهانی ‌صفات جمال خداست؛ زیرا کیفر از صفات جلالی خدا (مثل: مالکیت، انتقام، غضب و...) ‌ناشی می‌شود و در باطن هر صفت جلالی هم یک وصف جمالی وجود دارد و در باطن هر ‌وصف جمالی هم یک صفت جلالی است و همین صفت جلالی، منشأ کیفر هست. به‌این‌ترتیب ‌کیفر در نگاه عمیق و دقیق از صفات جمال الهی نشئت می‌گیرد. بنابراین در دیدگاه علامه ‌طباطبایی (ره) کیفر با صفات جمال خداوند هیچ تعارضی ندارد و بلکه سازگار هم هست.‌
نوشته
Footer