هدف پژوهش برقراری ارتباط هر چه بیشتر در بین فقها با قرآن کریم به عنوان مهمترین و نخستین منبع فقاهتی از طریق ارجاع مباحث فقهی به تفاسیر و استخراج نظرات قابل ملاحظه مفسرین از متن قرآن کریم و ارایه این نظرات به جامعه فقهی. روش پژوهش کتابخانه ای به شیوه فیش برداری و رجوع به منابع معتبر فقهی است. طرح پژوهش با مراجعه به کتب آیات الاحکام و همچنین مقایسه با نظرات مطروحه در تفسیر شریف المیزان - ابواب حدود و جنایات و قصاص به عنون وجوه قابل بررسی استخراج و با مقایسه نظرات مطروحه در این خصوص نقاط اشتراک نظرات علامه طباطبایی با سایر مفسرین و فقها و همچنین نقاط ویژه برجسته نظرات ایشان مورد تحلیل قرار گرفت. نتیجه کلی نشان می دهد با وجود آنکه مرحوم علامه در تفسیر المیزان بنابر ورود به بحثهای تخصصی فقهی را نداشته، لکن از آنجا که طبیعت برخی از آیات قران کریم به گونه ای است که مستقیما احکام الهی را مطرح فرموده مفسر قرآن ناگزیر است که در تفسیر این آیات متعرض بحث فقهی آن هم بشود. و لذا در این حالت نظرات صائب مرحوم علامه ( ره ) با توجه به دیدگاههای اجتماعی، فلسفی و کلامی ایشان مطرح و در مواقع راهگشا می باشد و لزوم مراجعه هر چه بیشتر به منابع تفسیر را برای محققین تاکید می کند.
نوشته
حدود از اساسی ترین احکام دین اسلام است که اجرای آن در جامعه مورد اهتمام و تاکید شارع مقدس قرار گرفته است. لیکن امروزه این سوال مطرح است که آیا احکام حدود، همچنان که دشمنان اسلام اذعان می کنند، احکامی ضدّ حقوق بشری است یا خیر؟ نگارنده در پاسخ به این سوال ضمن تبیین فلسفه و حکمت احکام حدود از دیدگاه علامه طباطبائی، معتقد است این احکام نه تنها ضد حقوق بشری نیست، بلکه همچنان که علامه با استعانت از کلام وحی و روایات ائمه (ع) فرموده اند، اجرای هریک از حدود الهی در راستای مصلحت و سعادت نوع بشر است، مثال آ«که فلسفه حد زنا و قذف برای حفظ بقای نسل و نظام جامعه خانوادگی است؛ چراکه بدون شک با باز شدن راه زنا و شیوع فحشاء در جامعه، روزبه روز میل و رغبت افراد به ازدواج کمتر می شود و در نتیجه، بقای نسل و نظام جامعه خانوادگی از بین می رود و اینکه فلسفه حد شراب، براساس مصلحت جامعه و در راستای محافظت از عقل بشری و جلوگیری از مضرات طبیعی و اخلاقی است و همچنین است فلسفه و حکمت اجرای حدّ سرقت و محاربه؛ چراکه از منظر علامه، هیچ جرم و گناهی به قدر تعدی به حقوق مردم، جامعه را فاسد نمی سازد، چون مهم ترین چیزی که جامعه انسانی را براساس خود پایدار می دارد، نظام اقتصادی جامعه است که خدا آن را مایه قوام نظام اجتماعی قرار داده است و اجرای حدّ محاربه نیز در راستای تامین امنیت و آسایش افراد جامعه، امری ضروری محسوب می شود.
نوشته
Footer