علامه طباطبایی یکی از بزرگترین اندیشمندان معاصر تحت تاثیر اندیشه های فلسفی و آموزه های وحیانی راه شناخت انسان و مبانی تربیت او را بخوبی تبیین می کند. در این مقاله سعی نویسندگان بر این است که با مطالعه برخی از آثار این عالم بزرگ، اجمالی از نظریات ایشان در مورد انسان و ویژگی های او بیان شود تا از این طریق به مبانی تربیتی لازم برای رشد و پرورش آدمی دست یافت. با توجه به مطالعات صورت گرفته می توان چنین بیان کرد که انسان موجودی است دارای دو بعد اساسی جسم و روح که هر یک ویژگی های خاصی دارند. در بعد جسمی، رشد و در بعد روحی تفکر و اراده از ویژگیهای برجسته آدمی است که با توجه به هر یک از اینها، مبانی تربیتی خاصی اتخاذ کرد تا انسان بتواند در راستای آن به کمال و هدف خلقت خود دست یابد. از جمله این مبانی تربیتی که از نظر علامه طباطبایی حائز اهمیت است می توان به پرورش بعد عقلی انسانها، تربیت اراده از طریق عبادت و تکلیف، تربیت زیر مربیان کامل و دیگر موارد اشاره کرد.
نوشته
انسان در دنیای معاصر، نیازمند تدوین الگو و سبک معناداری از زندگی است تا با رصد نقطه تعالی و کمال، بر محور آن حرکت کند و به مسیر هدایت رهنمون شود. رسیدن به چنین گونه ای از زندگی که بسیاری از انسان شناسان و فیلسوفان الهی و حتی غیر الهی بر ضرورت آن تاکید کرده اند، نیازمند ارائه الگوی شایسته ای از شخصیت انسان به نام «انسان معنوی» است. پژوهش حاضر به تبیین و تحلیل دیدگاه های دو اندیشمند و فیلسوف اسلامی ـ ابن سینا به عنوان یک متفکر عقل گرا و علامه طباطبایی در مقام یک حکیم صدرایی با نگرش دینی ـ درباره مبانی فکری انسان معنوی پرداخته و با شاخص قرار دادن عقل و وحی، مفهومی از انسان معنوی را ارائه نموده است. ازجمله مهم ترین مبانی فکری انسان معنوی در نگرش سینوی، مرجعیت عقل، خیریت و حقانیت محض حق تعالی، سریان عشق در کائنات و تکامل تدریجی عقل است. در منشور فکری علامه نیز مهم ترین مبانی فکری انسان معنوی عبارتند از: وحدت وجود، مبدئیت محض حق تعالی، شرافت نفس ناطقه، فطرت الهی و فقر محض کائنات. مفهوم انسان معنوی در حکمت سینوی به وجهی معادل «انسان معقول» و در اندیشه علامه طباطبایی، بیشتر دارای صبغه دینی و مبتنی بر گرایش های فطری است. گرچه انسان معنوی موردنظر آن دو به لحاظ گرایش های متافیزیکی شان، دارای وجوه مشترک زیادی است، اندیشه علامه طباطبایی به دلیل تکیه بر تعالیم دینی در کنار دریافت های عقلی، برجستگی خاصی دارد که می توان آن را هم تراز با انسان دینی (الهی)، انسان فطری و طبیعی لحاظ نمود.
نوشته
Footer