مسئله مورد بحث در این مقاله این است که آیا کارکرد دعا با نظام علیت و قانون حاکم بر طبیعت تعارض دارد؟ برومر و علامه درصدداند این دو را به گونه ای توضیح دهند که کارکرد هر دو در عالم بدون نفی دیگری، آن هم در متن علم و مذهب اثبات شود. برومر استجابت دعا را با قطعیت حاصل از علیت در تعارض می بیند و علامه در مقابل، اصل علیت را اثبات می کند و آن را با حوادث خارق العاده ای مثل تاثیر دعا در جهان و معجزه مخالف نمی داند. آیا دعاها و پاسخهای آنان با قوانین نظـام‬‬‬‬‬ ‫طبیعت رهبری میشوند؟‬‬‬‬‬ ‫اینکه خداوند بخواهد نیاز بنده اش را برآورده کند و کاری را انجام دهد که اگر بنده بـرای‬‬‬‬‬ ‫آن دعا و درخواست نمیکرد انجام نمیداد، چگونه با نظام حاکم بر جهان توجیهپذیر است؟ در‬‬‬‬‬ ‫روند استجابت دعا خداوند یک عامل است، عملگری او را چگونه میتوان تبیین کرد؟ آیا بـا‬‬‬‬‬ ‫این ادعا که خداوند دعای بندهاش را مستجاب میکند، میتوان حوادث طبیعت را پاسخ دعـا‬‬‬‬‬ ‫دانست؟ خداوند مستقیما نیاز بنده را برآورده میکند یا از طریق عوامل دیگر؟ عاملیت قـوانین‬‬‬‬‬ ‫طبیعت و خداوند چگونه توجیه میشود، درعیناینکه هیچگونـه تضـادی بـا یکـدیگر نداشـته‬‬‬‬‬ ‫باشد؟ چطور یک حادثه را نتیجه علل طبیعی بدانیم و حادثه دیگر را تخلف از قوانین طبیعـت‬‬‬‬‬ ‫قلمداد کنیم؟ از کجا بدانیم امری در نظم خلقت و مطابق قانون علیت محقق میشـود، حتـی‬‬‬‬‬ ‫اگر برای آن دعا نشود؟ اگر علل طبیعی شرط کافی برای حادثهای که اتفاق مـیافتـد باشـد،‬‬‬‬‬ ‫جایگاه دعا در سیر علل یک حادثه کجاست؟ آیا مـیتوانـد شـرط ضـرور آن باشـد؟ چگونـه‬‬‬‬‬ ‫میتوان عاملیت خداوند و قوانین خلقت را با حفظ پیوستگی علی بین آنهـا توجیـه کـرد؟ آیـا‬‬‬‬‬ ‫خداوند در پاسخ دعا معجزه میکند؟‬‬‬‬‬ ‫نگاه دینپژوهانه به دعا و دعاپژوهی علمی از مقوالتی است که در میـان پـژوهشهـای‬‬‬‬‬ ‫دینی کمتر بدان توجه شده است.
نوشته
درباره ما
عضویت
تماس با ما
جهت عضویت در خبرنامه،اطلاع از تازه ترین جلسات، گرد همایی ها و کتاب های چاپ شده ایمیل خود را وارد کنید.

  • .با ما همراه باشید
  • .حقوق مربوط به این سایت متعلق به "سایت علامه طباطبایی" بوده و هرگونه کپی اطلاعات با ذکر منبع مجاز می باشد
Footer