جهت شناخت صحیح و عمیق نظرات اندیشمندان فلسفی و عرفانی نیاز است تا با نظام فکری ایشان آشنا شویم. یکی از مولفه‌های مهم شناخت نظام فکری ایشان، آشنایی با جهان بینی ایشان و جایگاه و نسبت عوالم با یکدیگر است. علامه طباطبایی که یکی از اندیشمندان مرجع معاصر هستند در خصوص مراتب و نسبت عوالم با یکدیگر به‌طور کلی 4 نوع دسته بندی را ارائه نموده اند. دسته بندی اول؛ عالم بالا و عالم پایین، دسته بندی دوم؛ عالم طبیعت، عالم مثال و عالم عقل، دسته بندی سوم؛ عالم ذات، عالم احدیت، عالم لاهوت، عالم جبروت، عالم ملکوت و عالم ناسوت، و دسته¬بندی چهارم؛ عالم امر و عالم خلق. به‌طور خلاصه می‌توان 6 عالم را در نگاه ایشان به ترتیب زیر برشمرد:1- عالم ذات 2- عالم احدیت 3- عالم لاهوت یا عالم اسماء و صفات 4- عالم عقل یا عالم جبروت یا عالم روح 5- عالم خیال یا عالم مثال یا عالم معلقه یا عالم برزخ 6- عالم حس یا عالم طبیعت یا عالم ناسوت. عالم خلق در مقابل عالم امر، شامل عوالم خیال و حس می‌شود. عالم امر هم شامل عوالم مافوق عالم خیال می‌شود. این عوالم نسبت به یکدیگر رابطه علی و معلولی و نسبت کمال و نقص دارند و عوالم بالاتر نسبت به عوالم پایین تر علت و کامل‌تر هستند.
نوشته
در این مقاله مراتب هستی و خصوصیات آنها بر اساس مکتوبات ملاصدرا و علامه طباطبایی مقایسه شده و این مراتب به اعتبارات مختلف و با رویکرد فلسفی و عرفانی از طرف هردو اندیشمند مورد بررسی قرارگرفته است . اگرچه طرح بعضی مطالب ابتکار ایشان نبوده و در عرف عرفا مطرح شده است ؛ اما هدف در این نوشتار طرح مطالبی است که در مورد مراتب وجود در آثار صدرا و علامه یافت شده است. بر اساس حکمت متعالیه که کمال خود را در جمع بین عرفان، برهان و قرآن می یابد، ممکنات در سه مرتبة عقل، مثال و طبیعت (بنابر اصل تطابق انسان و جهان) محصور و همگی حقیقت واحد، لیکن دارای تکثر رتبی اند. در مجموع در بحث مذکور اختلاف قابل ملاحظه ای بین این دو اندیشمند ملاحظه نشد، هر چند صدرا تحت تاثیر عارفان بزرگی چون ابن عربی ، با در نظر گرفت اعتبارات متنوع تری وجود را به مراتب مختلفی تقسیم کرده است.
نوشته
درباره ما
عضویت
تماس با ما
جهت عضویت در خبرنامه،اطلاع از تازه ترین جلسات، گرد همایی ها و کتاب های چاپ شده ایمیل خود را وارد کنید.

  • .با ما همراه باشید
  • .حقوق مربوط به این سایت متعلق به "سایت علامه طباطبایی" بوده و هرگونه کپی اطلاعات با ذکر منبع مجاز می باشد
Footer