مفهوم «ما» در آیهء «ما کان لهم الخیرة» ؛ اختلاف در مشار الیه آیه «و لذلک خلقهم» ؛ ترکیب‌ نحوی آیهء «لا بثین فیها احقابا» به خوبی نشان می‌دهد که اهتمام به علم نحو و قواعد آن تا چه اندازه می‌تواند در فهم و تفسیر آیات اثر بگذارد. در این مقاله با ارائهء شواهد مختلف و نیز با بررسی برخی از قواعد مرتبط، نقش سه علم‌ لغت، صرف و نحو در فهم و تفسیر آیات بررسی شده است. از رهگذر این مباحث نشان داده‌ شده که گاه به استناد تحلیلی خاث از چینش آیات-که در علم نحو مورد توجه است- تفکر و مشربی در حوزهء فقه یا کلام شکل می‌گیرد. برای بررسی نقش علم لغت باید به قواعد آن از جمله: اصل ترادف واژه‌ها؛ قاعدهء اشتراک و ریشهء واژه‌ها توجه کرد. در برخی از موارد عدم توجه مفسران به ساختار صرفی واژه‌ها زمینهء سوءفهم آنان از آیات قرآن را فراهم ساخته است که این امر از نقش و تأثیر این دانش در فهم و تفسیر آیات حکایت می‌کند. در بررسی نقش علم نحو، بررسی آیاتی از قرآن در حوزه‌های کلام و فقه مانند: اختلاف‌ دربارهء «واو» و در آیه «و ما یعلم تاویله الا الله و الراسخون فی العلم» ؛ اختلاف چگونگی‌ عطف در آیهء وضو؛ چینش ضمایر در آیهء «و ان من اهل الکتاب الا لیومنن به قبل موته»
نوشته
Footer