مناظره علامه طباطبایی و علامه طهرانی در فنای ذاتی اعیان ثابته، از معدود مسائلی است که به نتیجه واحدی میان این دو بزرگوار نرسیده است. سوال از اعیان و معدوم بودن آن ها از طرفی، و در عین حال، جنبه وجودی آن در حضرت علمیه به منظور آفرینش هستی کائنات، از طرف دیگر، فهم این مساله را با مشکل روبه رو می کند. با تحقیق در منابع معتنابهی که از پدر عرفان نظری و واضع اعیان ثابته رسیده و تامل در آن ها می توان راه را برای حل این معضل هموار کرد. در ابتدا با نگاهی معرفت شناسانه می توان گفت که برداشت عرفی صوفیانه از فنا باعث این پندار شده که موجودات در عالم هستی می زیند تا در نهایت، فانی در حق تعالی شوند؛ اما در واقع، با توجه به نظریات ابن عربی، فنا بعد از اثبات وجود، سهو و غلط آشکار است و هر کسی که به نفس خود و هستی، بدون فنا و وجود بنگرد، حق تعالی را شناخته است. از منظر هستی شناسی، فرق بین وجود عاریتی کونی و وجود اصیل حقیقی و اعیان ثابته، می تواند به ما در حل درست مساله، یاری رساند؛ به این صورت که آنچه به واقع متعلق نیستی قرار می گیرد، وجود متوهم است که همان احکام اعیان ثابته در لباس عاریتی وجود کونی است و خروج از این توهم، درک صحیح از هستی است.
نوشته
نظریه اعیان ثابته از غامض‌ترین مسائل حکمی و عرفانی می‌باشد و اثرگذاری زیادی در حیطه تمامی مسائل مرتبط با علم الهی دارد. علامه طباطبایی را می‌توان یکی از منتقدان جدی این نظریه دانست؛ از دیدگاه ایشان، قول به اعیان ثابته به تبع اسماء و صفات الهی منجر به تالی‌های فاسدی چون ذهن قائل شدن برای خداوند، عدم تساوق وجود و علم، عدم تساوق شیئت و وجود و ثبوت، حصولی شدن علم خداوند، تقدم ماهیت بر وجود و عدم سازگاری با نظریه اصالت وجود می‌گردد. همچنین تبعیت علم از معلوم نیز که از توابع بحث اعیان ثابته می‌باشد با غنای خداوند سازگاری ندارد.
نوشته
درباره ما
عضویت
تماس با ما
جهت عضویت در خبرنامه،اطلاع از تازه ترین جلسات، گرد همایی ها و کتاب های چاپ شده ایمیل خود را وارد کنید.

  • .با ما همراه باشید
  • .حقوق مربوط به این سایت متعلق به "سایت علامه طباطبایی" بوده و هرگونه کپی اطلاعات با ذکر منبع مجاز می باشد
Footer