هدف این پژوهش تبیین و بررسی روش تفسیری قرآن به قرآن علامه طباطبایی و روش معناشناسی ایزوتسو است. در این پژوهش ابتدا به تبیین روش تفسیری قرآن‌به‌قرآن علامه طباطبایی و تبیین روش معناشناسی ایزوتسو و در ادامه به وجوه اشتراک، افتراق و نقاط ضعف و قوت این دو روش پرداخته شده است. بررسی تطبیقی روش‌ها و گرایش‌های تفسیری مفسران می‌تواند نتایج سودمندی ارائه دهد و الگوهای مناسبی را فرا روی پژوهش‌گران این عرصه نمایان سازد. مهم‌ترین نقطه‌ی اشتراک این دو روش این است که هدف هر دو از تفسیر، به‌سخن درآوردن خود قرآن است و یکی از مهم‌ترین تفاوت این دو روش، واژگانی بودن روش ایزوتسو می‌باشد در حالی‌که در روش علامه به تبیین کل آیه پرداخته ‌شده است. از مقایسه‌ی این دو روش در مقایسه با هم می توان نتیجه گرفت که با استفاده از تفسیر قرآن‌به‌قرآن صِرف و یا تفسیر بر اساس معناشناسی نمی توان به تفسیری جامع از آیات قرآن دست یافت که در این صورت ما در تفسیر به دو روش بررسی‌شده نیازمندیم.
نوشته
امروزه تلاشهایی برای معناشناسی مفاهیم قرآنی به مدد روشهای نوین آغاز شده است. در این مقاله سعی شده است، دستاورد ایزوتسو در معناشناسی مفهوم صدق را که براساس مکتب قوم ـ معناشناختی انجام داده است با معناشناسی همین مفهوم که علامه طباطبایی با روشهای سنتی انجام داده مقایسه کنیم تا با میزان کارامدی هر کدام از این روشها در عمل آشنا شویم. در این جهت گفتنی است که علامه طباطبایی براساس مبانی معناشناسانه خود که می‌توانیم آنرا در گروه مکاتب ذات‌گرایانه جای دهیم صدق را در اصل به معنای خبر مطابق با واقع دانسته که با بهره‌گیری از عنصر مطابقت که در این واژه وجود دارد به صورت مجازی به معانی دیگری مثل مطابقت رفتار با اعتقاد یا مطابقت ظاهر با باطن هم استعمال می‌شود. ایزوتسو معتقد است مفهوم صدق در جهانبینی اسلام در کنار معنای راستگویی، معنای جدیدی گرفته و آن امانت‌داری و پای‌بندی به عهد و پیمان است. در بررسی نهایی مشخص شده است هر چند ایزوتسو و علامه با بهره‌گیری از روشهای متفاوت توانسته‌اند تا حد قابل توجهی در معناشناسی صدق موفق باشند اما هر دو نظریه در معنایی که از مفهوم صدق ارائه داده‌اند حاوی نقاط مبهمی هستند و این نشان‌دهنده نیاز به مبانی یا روشهای دقیق‌تر در معناشناسی مفردات قرآن است.
نوشته
دکتر توشیهیکو ایزوتسو به عنوان یک زبانشناس و اسلام شناس، بر اساس روش معناشناسی خاصی سعی بر شناخت معانی واژه های قرآن کرده است تا از این طریق جهانبینی قرآن را بشناسد. مقایسه یافته هایی که با روشهای جدید برای درک مفاهیم وحی در اختیار ما قرار می گیرد با دستاوردهایی که از روشهای سنتی بدست آمده و تحلیل نقاط اختلاف و اتفاق آنها می تواند تا حد زیادی در سیر رو به جلو، در درک پیام قرآن کارآمد و راهگشا باشد مسأله پژوهش ما این است که یافته های ایزوتسو در معناشناسی مفاهیم بنیادین اخلاق اسلامی در قرآن، با دستاوردهای تفسیری علامه طباطبایی(ره) در همین باب چه نقاط اشتراک و افتراقی دارد و نقاط افتراق آنها چگونه جمعبندی می شود؟ از آنجا که قرآن مجید اصلی ترین متن در اخلاق اسلامی بوده و تلاشهای ایزوتسو در حوزه مفاهیم اخلاق اسلامی هم به بررسی مفاهیم قرآن محدود شده است و از طرف دیگر نظرات علامه(ره) در مورد مباحث مربوطه در تفسیر المیزان مد نظر بوده است، موضوع این رساله به طور مشخص مقایسه مباحث تفسیری این دو اندیشمند پیرامون واژه های اخلاقی قرآن می باشد و از این باب که امکان بررسی همه مفاهیم اخلاقی میسر نبود مقرر گردیددر این رساله، معناشناسی مفاهیم «صدق»، «حُسن»، «کفر و ایمان» و «عدل و ظلم» در دیدگاه علامه (ره) و ایزوتسو مورد مقایسه قرار بگیرد.
نوشته
Footer