نوشتهء پیش‌روی، بر آن است تا تأثیر گناه بر شناخت را، در قلمرو شناخت حضوری و حصولی، با تأکید بر دیدگاهعلامه طباطبایی بررسی کند؛در قلمرو شناخت حضوری، به بررسی تأثیر عامل گناه بر شناخت حضوری از خود و شناخت حضوری از خداوند می‌پردازد و در شناخت‌ حصولی نیز بحث را در حوزهء عقل عملی و نظری، پیش می‌برد.علامهء طباطبایی، میزان فهم را در چارچوب علم‌النفس فلسفی، علم اخلاق تبیین می‌کنند؛ ازاین‌روی، در کنار عوامل اجتماعی و بیرونی نظیر دوری از مراکز علمی، ملکات و اعمال‌ ناپسند را نیز عامل تفاوت در فهم می‌دانند و بر نقش منفی ملکات رذیله در استعدادهای ذهنی‌ و فراگیری علوم تأکید می‌کنند. درواقع، از آن‌جا که، آیات و روایاتی بر تأثیر تقوا بر شناخت و قوهء تمییز انسان تصریح‌ دارد، می‌توان تأثیر اعمال و ملکات را در متون دینی، در چارچوب تأثیر تقوا به مثابهء خود نگه‌داری در اعمال و داشتن همهء ملکات فضیلت‌مند داشت.لذا، علامهء طباطبایی بین‌ رعایت تقوای الهی و توان عقل در ادراک نظری قایل به ملازمه‌اند؛این سخن بدین معناست‌ که نه تنها توان عقل در میزان رعایت تقوای الهی مؤثر است، بلکه پای‌بندی به تقوا در مقام‌ علم نیز تأثیر دارد.
نوشته
Footer