برخی احادیث در منظومة روایی شیعه، آموزه نفی صفات را به عنوان کمال توحید و نظام توحید معرفی کرده اند. تفاسیر متعددی از این روایات شده است؛ از جمله صدرالمتالهین و شارحان وی کوشیده اند این روایات را بر نظریة عینیت مصداقی تطبیق دهند؛ اما برخی از عالمان شیعه چون سیداحمد کربلایی و سیدمحمدحسین طباطبائی بر آن اند که این روایات معنایی دقیق تر از نظریه عینیت را افاده می کنند. سیداحمد کربلایی در مکاتبات خود با شیخ محمدحسین اصفهانی و علامة طباطبائی در آثار متعددی با رویکردی عرفانی در این باره بحث کرده و با اقامه برهان عقلی و ژرف کاوی ادلة نقلی نظریه خود را مدلل ساخته اند. مقاله حاضر می کوشد پس از طبقه بندی و تحلیل تفاسیر گوناگون این روایات، به اثبات این مدعا همت گمارد که در میان آرای اندیشمندان مسلمان، تفسیر عرفانی روایات یادشده (به ویژه با تقریر علامه طباطبائی) با آموزه پیشوایان شیعه در تبیین رابطة ذات و صفات الهی هماهنگی بیشتری دارد
نوشته
از جمله مباحث کلامی و تفسیری، صفات خبری خداوند متعال در قرآن و روایات، می باشد، صفات خبری یعنی آن دسته از صفات خداوند که عقل بر آن ها دلالت روشن ندارد و تنها بدان استناد که در متن دینی اعم از قرآن و حدیث به خداوند نسبت داده شده اند می توان آن ها را به خداوند نسبت داد. شناخت صحیح و دقیق صفات خبری و دستیابی انسان به این معرفت منجر به درک بهتری از باری تعالی می گردد. تفسیر این صفات از دیر باز مورد نزاع متکلمان بوده است، بدون تردید دیدگاه های افراطی و تفریطی کلامی در این خصوص پیامدهای زیانباری را برای امت اسلامی در پی داشته است که تاریخ فرقه ها و گروه های اسلامی گویای این مطلب است. در این پایان نامه برخی از مصادیق صفات خبری بررس شده و نظرات دو متفکر؛ علامه طباطبایی، مفسر بزرگ معاصر امامیه و فخر رازی از مفسران بزرگ اشاعره در موضوع صفات خبری، مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته است. از جمله دلائل هر یک از آنها، استدلال بر آیات تنزیهی مانند "لیس کمثله شیء" است و بیان شده که اخذ به ظاهر صفات خبری ملازم با جسمانیت خداوند بوده و با مبانی تجرد ذات الهی در آیات محکم منافی است. بطور کلی نتیجه گیری نهایی این پایان نامه این است که در اکثر موارد اختلاف بین دیدگاه فخر رازی و علامه طباطبایی به جهت اختلاف در مبانی آنهاست و علامه در مسائل مطرح شده از ثبات رای بیشتری برخوردار بوده است که به نظر می رسد ژرف نگری، توجه عمیق به آیات و روایات اهل بیت و به کارگیری قواعد صحیح عقلانی از عوامل موثر در ثبات رای ایشان بوده است و در مقابل فخر رازی در بسیاری از مسائل تشکیک رای فراوانی داشته است که شاید بتوان گفت تقارب و تعدیل دیدگاه فخر رازی در مسائل کلامی از یک سو که در پرتو راهنمایی ها و کلمات نورانی اهل بیت و در کنار تمسک به آیات الهی و داشتن تفکر عقل محور جناب فخررازی از سوی دیگر بدست آمده است
نوشته
درباره ما
عضویت
تماس با ما
جهت عضویت در خبرنامه،اطلاع از تازه ترین جلسات، گرد همایی ها و کتاب های چاپ شده ایمیل خود را وارد کنید.

  • .با ما همراه باشید
  • .حقوق مربوط به این سایت متعلق به "سایت علامه طباطبایی" بوده و هرگونه کپی اطلاعات با ذکر منبع مجاز می باشد
Footer