مقاله حاضر، پس از بیان مفاهیم حقیقی و اعتباری و تقسیم‌ها و اطلاق‌های اعتباری، پیشینه توجه به تفکیک احکام حقایق از احکام اعتباریات را گزارش داده است. در این گزارش، نخست دیدگاه سید مرتضی (علم‌الهدی)، شیخ محمدحسین اصفهانی و امام خمینی(ره) آمده، سپس نظرگاه کلی علامه درباره اعتباری یا حقیقی بودن گزاره‌های اصولی بیان شده است. علامه طباطبایی گزاره‌های اصولی را از قسم ادراکات اعتباری می‌داند. بخشی از این مقاله به تمایز منطق استدلال در ادراکات اعتباری و حقیقی می‌پردازد و در پی آن، دو ویژگی اساسی منطق استدلال در اعتباریات را جدلی بودن روش استدلال و پرهیز از لغویت می‌شمرد. در ادامه، خطرگاه‌های خلط اعتباریات با حقایق را در چند مسئله مهم اصولی نشان می‌دهد. در این بخش، از مباحث الفاظ به «صحیح و اعم»، «نظریه ترتب»، «تصویر وجوب تخییری» و از مباحث حجج و اصول عملیه به «امکان تعبد به ظن» و «تحلیل احکام وضعی» اشاره شده است. در هر یک از این مسائل تلاش شده است تا دیدگاه علامه در تفکیک احکام اعتباری از حقیقی شناسایی شود.
نوشته
Footer