پیشنهء گرایش به معرفت دین با خود دین برابر است،اما بررسی روشمند و علمی آن در دورهء معاصر شکل گرفته است.علامه محمد حسین طباطبایی از معدود افرادی است که‌ در دورهء معاصر،در جهان اسلام،به بررسی روشمند و علمی دین پرداخته است.وی در عرصه‌های گوناگون معرفت دینی کنکاش و نوآوری‌هایی در تعریف،ضرورت،خاستگاه‌ دین و نقش آن در زندگی انسان ارائه نموده است.او در تبیین مسائل مربوط به دین،با بهره‌گیری از روش«تفسیر قرآن با قرآن»و دلایل عقلی و براهین منطقی،تحلیل‌هایی را ارائه می‌دهد که مطالعات نظام‌مند بعدی در گسترهء رهیافت‌های مطالعات دینی صدق‌ ادعای ایشان را اثبات می‌کند.علامه طباطباییمعتقد است که مفاهیم خدا و دین با طبیعت عقلانی و منطقی بشر و همچنین با تمایلات فطری و ذاتی او ارتباط دارد و نیازی‌ به جستجوی علل خاص روانی و یا اجتماعی برای آن نیست و در عین حال که دلیل‌ پیدایش دین را وحی الهی،و عقل و وجدان(فطرت)انسان را منشأ دینداری و توجه‌ انسان به خدا می‌داند،نقش جامعه را در ظهور دین نیز ضروری می‌داند.
نوشته
یکی از مهمترین مباحث فلسفه دین، مساله تنوع دینی است. دیدگاه­های مختلفی در بحث تنوع دینی از سوی دین­پژوهان مطرح شده است. پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه نظریه آلوین پلنتینگا، فیلسوف دین مسیحی به عنوان مدافع نظریه انحصارگرایی دینی و علامه طباطبایی، فیلسوف و دین پژوه اسلامی پیرامون تنوع ادیان می پردازد. از بررسی آثار مختلف علامه طباطبایی می­توان استنباط نمود که وی با ارائه دیدگاهی شمول­گرایانه، بر این باور است که همه ادیان به­نحوی بهره­ای از حقیقت داشته، پیروان سایر ادیان هم می توانند اهل نجات و رستگاری باشند، اما دین اسلام به عنوان خاتم ادیان، کاملترین دین محسوب شده، از حقانیت کاملتری برخوردار است و نیز به بهترین وجه می­ تواند پیروان خود را به فلاح و رستگاری نائل نماید. مهمترین دلیل ایشان برای شمول­گرایی این است که هدایت الهی ایجاب می­کند تمام انسان­ها به سعادتی در خور خویش برسند. بی­شک، لازمه وسیع دانستن رحمت خداوند آن است که بیشتر انسان­ها را اهل نجات بدانیم، اما آلوین پلنتینگا بر­خلاف نظر علامه طباطبایی، با نگرشی انحصارگرایانه در مورد تنوع دینی، بر این باور است که فقط آموزه­های یک دین دارای حقانیت بوده، صرفا یک دین می­تواند دین صحیح باشد و بقیه ادیان باطل خواهند بود. او حقانیت و نجات را منحصر در دین مسیح و آموزه ها و تعالیم آن می­داند و مسیحیت را دینی موجه تلقی می­کند.
نوشته
Footer